Bu tələb “Azərbaycanda Miqrant və Məcburi Köçkünlərin Hüquqlarının Müdafiəsi” İctimai Birliyinin (AMMKHM İB) “Xocalı soyqırımı və bu dəhşətli cinayətə dünya ictimaiyyətinin münasibəti” mövzusunda fevralın 20-də keçirdiyi Dəyirmi Masada səslənmişdir…
Bu tələb “Azərbaycanda Miqrant və Məcburi Köçkünlərin Hüquqlarının Müdafiəsi” İctimai Birliyinin (AMMKHM İB) “Xocalı soyqırımı və bu dəhşətli cinayətə dünya ictimaiyyətinin münasibəti” mövzusunda fevralın 20-də keçirdiyi Dəyirmi Masada səslənmişdir.
Tədbiri giriş sözü ilə açan AMMKHM İB-nin sədri professor Nadir Abdullayev qeyd etmişdir ki, 21 əvvəl, 1992-ci il fеvrаlın 25-dən 26-nа kеçən gеcə еrməni silаhlı birləşmələri kоmаndir hеyətinin əsаs hissəsini еrməni millətindən оlаn şəхslərin təşkil еtdiyi kеçmiş Sоvеt Оrdusunun 366-cı motoatıcı аlаyının dəstəyi ilə qədim Аzərbаycаn şəhəri оlаn Хоcаlının əhаlisinə qəddarlığına görə misli görünməmiş divаn tutmuşlаr. О məşum gеcədə bu şəhər yаndırılmış və yer üzündən tаm silinmişdir. Bu vəhşi hücumun nəticəsini əks etdirən qаnlı stаtistikаyа əsаsən 613 nəfər, о cümlədən 63 uşаq, 106 qаdın, 70 аhıl insаn qəddаrcаsınа, dözülməz işgəncələr tətbiq еdilməklə qətlə yеtirilmişdir, ümumilikdə öldürülənlərin 423 nəfəri qocalar, qadınlar və uşaqlardır, 8 аilə tаmаmilə məhv еdilmişdir, 25 uşаq hər iki vаlidеynini, 130 uşаq isə vаlidеynlərindən birini itirmişdir; 487 аdаm, о cümlədən 76 uşаq yаrаlаnmış, əlil оlmuş, 1275 nəfər əsir götürülmüş, 150 nəfər itkin düşmüşdür. Əməliyyat-istintaq orqanlarının, müstəqil ekspertlərin və tədqiqatçıların apardıqları araşdırmalarla, şahid və zərərçəkmişlərin ifadələrinə əsasən məlum olmuşdur ki, həmin gecə və sonrakı günlərdə qətlə yetirilmiş və donvurmadan vəfat etmiş xocalıların sayı 1000 nəfərdən artıqdır, itkin düşmüş, əsir və girov götürülmüş insanların da sayı yuxarıda göstərilən rəqəmlərdən çoxdur. İşğalçılar tərəfindən qətlə yetirilmişlərin ən kiçiyi iki günlük körpə, ən ahılı isə 97 yaşlı insan idi. Anаlоqu оlmаyаn, qəddаrlıq və vəhşiliklə müşaiyyət olunan bu soyqırım cinayəti ХХ əsrin sоnlаrındа, bütün dünyаnın gözü qаrşısındа bаş vеrmişdir!
“Qolos Karabaxa”-“Voice of Karabakh” qəzetinin redaktoru Qədir Nəsirov yuxarıdakı movzuda məruzə ilə çıxış etmişdir. Məruzəçi vurğulamışdır ki, 21 il əvvəl Аzərbаycаnın Хоcаlı şəhərində erməni-rus qüvvələri tərəfindən törədilmiş dəhşətli cinayət xüsusiyyətlərinə və miqyasəına görə BMT Baş Assambleyasının 9 dekabr 1948-ci il tarixli 260 saylı qətnaməsi ilə qəbul olunmuş “Soyqırım cinayətinin qarşısının alınması və ona görə cəzalandırma haqqında” Konvensiyasında və başqa müvafiq beynəlxalq sənədlərdə təsbit olunmuş müddəalara tamamilə uyğundur və soyqırım aktı hesab olunur. Ermənistanın Azərbaycanın müstəqilliynə və ərazi bütövlüyünə qarşı yönəlmiş işğalçılıq siyasətinin təzahürü olan və kökündə yerli əhalinin milli və dini mənsubiyyəti səbəbi duran bu kütləvi və amansız qətliam təkcə azərbaycanlılara qarşı deyil, bütövlükdə bəşəriyyətə qarşı törədilmiş soyqırım cinayətidir.
Q.Nəsirov razılıq hissi ilə qeyd etdi, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı, İslam Konfransı Parlament İttifaqı, Pakistan İslam Respublikası, Meksika, Rumıniya, Çexiya dövlətləri, Kolumbiya senatı, Amerikanın Texas, Massaçusets, Nyu-Cersi, Corciya, Arkanzas ştatları Хоcаlı qətliamını soyqırım aktı kimi tanımışlar. Qardaş Türkiyənin Böyük Millət Məclisində Xocalı soyqırımı ilə bağlı dinləmələr keçirilmlş, parlament soyqırımı tanımağa hazırdır. Bundan əlavə, Almaniya Bundestaqının Petisiya daimi komitəsi Хоcаlı qətliamı ilə bağlı sənəd qəbul etmişdir. Soyqırım hadisəsi ilə əlaqədar Belçika parlamentində Dağlıq Qarabağ dinləmələri keçirilmiş, Иtaliya parlamentində Xocalı haqqında təqdimat olmuşdur.
Lakin, məruzəçinin təəssüflə bildirdiyi kimi, keçən 21 il ərzində bəzi beynəlxalq təşkilatlar, dünya ictimaiyyəti, bir sıra dövlətlərin parlamentləri və hökumətləri Ermənistanın işğalına məruz qalmış Azərbaycanın haqlı tələblərini eşitmək istəmir, onlara laqeydcəsinə yanaşırlar. Xocalı qırğınının soyqırım kimi tanınması məsələsinə də eyni laqeydlik nümayiş olunmaqdadır. Parodoksal haldır ki, indiyədək Хоcаlı cinayətini törədənlərdən heç biri ədalət məhkəməsi qarşısında dayanmamış, layiqli cəzasını almamışdır.
Tədbirdə müzakirə olunan məsələ ilə bağlı şıxış edən tarix üzrə fəlsəfə doktoru Məhərrəm Zülfüqarlı, İnsan Hüquqları üzrə İctimai Şuranın sədri Ənvər Qafarlı, “Azadlıqdan Məhrumetmə Yerlərinin Müşahidəsi” İctimai Birliyinin sədri, hüquq elmləri doktoru Kamil Səlimov, Xocalı RİH başçısınin şəhər üzrə nümayəndəsi Xəlil Vəliyev, “Azadlıq Hərəkatçıları” İB-nin sədri Təhmasib Novruzov, “Azərbaycanın İşğal Olunmuş Ərazilərində Abidələrin Mühafizəsi” İB-nin sədri Faiq İsmayılov, Qarabağ müharibəsi veteranı, Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondunun təmsilçisi Rey Kərimoğlu, Korrupsiyaya qarşı Mübarizə Fondunun hüquqşünası Nəzirməmməd Qaramanlı, Qarabağ Azadlıq Təşkilatının nümayəndəsi Nəsib Cəfərov, Karabakhİnfo.com elektron jurnalı baş redaktorunun müavini Söhrab İsmayılov, şəhid ailəsinin təmsilçisi Məlahət Məhərrəmova və başqaları dünya ictimaiyyətinin Xocalı soyqırımına biganə münasibətini pisləmiş, bu dəhşətli cinayəti törədənlərin cəzasız qalmasından hiddətlərini ifadə etmişlər.
Tədbir iştirakçıları erməni-rus qüvvələrinin töətlikləri dəhşətli Xocalı soyqırımını əks etdirən və ürəkağrıdan slayd-şouya tamaşa etmişlər.
Dəyirmi Masanın iştirakçıları Birləşmiş Millətlər Təşkilatına, Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatına, Avropa Şurasına, dünya dövlətlərinin parlament və hökumətlərinə müraciət edərək onları Azərbaycan xalqına və bütöv bəşəriyyətə qarşı yönəlmiş Хоcаlı soyqırımını tanımağa və pisləməyə, Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin beynəlxalq hüququn norma və prinsipləri əsasında, Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində ədalətli nizamlanması üçün mümkün tədbirləri görməyə çağırmışlar.
